Veelgestelde vragen

De wens om gelukkig te zijn is universeel, die geldt voor iedereen. Deze wens erkennen in jezelf: “Ik wil gelukkig zijn”, is vriendelijkheid voor jezelf. Deze wens koesteren voor anderen: “Ik hoop dat jij gelukkig bent”, is vriendelijkheid voor anderen. Je kunt die wens ook omdraaien en zien als een verlangen om vrij te zijn van lijden. “Ik wil niet dat ik lijd / ik wil niet dat jij lijdt”. Daarnaast heeft vriendelijkheid  natuurlijk ook een praktische kant, in de zin dat je iets aardigs voor iemand doet. Maar het begint bij je houding/mindset; erkennen dat ieder levend wezen gelukkig wil zijn.
Als je doordrongen bent van dit verlangen in jezelf en de mensen om je heen, komt vriendelijkheid automatisch. Dat is waar onze trainingen op gericht zijn. Dat is natuurlijk makkelijk als alles koek en ei is, maar als je partner je een sneer geeft, of je baas onredelijke dingen van je vraagt, of je kind staat te drammen; dan wordt het lastiger. Om ook in die situaties helder en vriendelijk te blijven, zonder over je heen te laten lopen, is vaak niet makkelijk maar wel nodig om een gezonde en vriendelijke relatie met zowel jezelf als de mensen om je heen aan te gaan. 

Compassie is de vorm die vriendelijkheid aanneemt als het een pijnlijke ervaring ontmoet. Anders gezegd: Compassie is de liefde die je voelt voor iemand die lijdt. Zelfcompassie is een vriendelijkheid (of mildheid) voor jezelf op momenten dat je het moeilijk hebt. Anders dan de titel misschien doet vermoedden gaat de training MSC niet alleen over zelfcompassie maar ook over compassie. 

“When the sunshine of loving-kindness meets the tears of suffering, the rainbow of compassion arises.” – Myanmar wisdom.

Ja. Misschien is het waar dat de een van nature vrolijk, en een ander met een flinke dosis aangeboren pessimisme door het leven gaat. Maar iedereen heeft ook vriendelijkheid en compassie in zich en die kan zowel sterker als stabieler worden.
Vriendelijkheid is (net als compassie) niet een emotie, maar een staat van zijn. Emoties komen en gaan, maar naar een staat van zijn kun je altijd terugkeren. Hoewel dat in sommige situaties moeilijk kan zijn. Als je bijvoorbeeld angstig, gestrest of gefrustreerd raakt is het vaak lastig om vriendelijk te blijven. Maar precies dat is te leren. 
Onze trainingen leren je niet om nooit meer gevoelens van angst of boosheid te voelen, maar juist om die gevoelens te omarmen, te verzachten, en om in verbinding te blijven terwijl je voelt wat je voelt. Of je nou gezegend bent met een karakter vol cynisme, hartstocht, argwaan, brutaliteit, speelsheid of naïviteit; met training ben je stabieler, vriendelijker en compassievoller dan dat je zou zijn zonder training. 

Simpel gezegd is mindfulness aandacht. Het kan wat preciezer omschreven worden als: “Bewustzijn van een ervaring/sensatie op het moment dat die ervaring er is”. Hoewel het Centrum voor Meditatie geen aparte trainingen in mindfulness aanbiedt wordt er wel met mindfulness gewerkt. (Bijvoorbeeld bij de trainingen “Mindful Self Compassion” en “Vrede in Stilte“) Ieder van ons is soms mindful, en (nagenoeg) ieder van ons soms ook niet. Om compassievol te kunnen antwoorden op een pijnlijke ervaring zul je je eerst moeten beseffen (en erkennen/accepteren) dat je een pijnlijke ervaring ondergaat. Precies dat gaat via mindfulness. 

“Mindfulness gives you time. Time gives you choices. Choices, skilfully made, lead to freedom. You don’t have to be swept away by your feeling. You can respond with wisdom and kindness rather than habit and reactivity.” – B. Gunaratana.

Ja dat zijn ze. Onze trainingen werken onder andere met zelfreflectie en emotieregulatie. In die zin hebben de trainingen zeker iets therapeutisch, maar er zijn ook belangrijke verschillen. 
In therapie ligt vaak de nadruk op iets veranderen of laten verdwijnen; bv een trauma, gevoel, gedragspatroon of aandoening/stoornis. Mensen gaan doorgaans in therapie omdat ze inzicht willen krijgen in hun verleden of patronen die daaruit voortkomen, iets op willen lossen of ergens vanaf willen. Onze meditatietrainingen versterken je aangeboren eigenschappen zoals vriendelijkheid, compassie en geduld. Op die manier kun je handvatten krijgen om zowel pijnlijke als prettige ervaringen liefdevol op te vangen. Wat die pijnlijke ervaringen zijn, of waar ze vandaan komen, gaan we nauwelijks op in. We raken de pijn, zodat compassie op komt en daar gaan we mee verder. 
Meditatietraining is niet een vervanging voor therapie, maar het kan wel een aanvulling zijn. Misschien heb je het nodig om met een geschoolde therapeut een-op-een in te zoomen op jouw specifieke situatie of verleden, en dat is niet wat we in onze trainingen doen. Mocht je overwegen om gelijktijdig een therapie en meditatietraining te volgen, overleg dat dan altijd zowel met ons als met je behandelaar.  

Nee dat is het niet. Zelfcompassie is vriendelijk aanwezig zijn op momenten dat je het moeilijk hebt. Compassie heeft geen oordeel over of iets (of iemand) goed of slecht is. Het is geen zelfwaardering, waar je een oordeel zou vellen over hoe waardevol je bent. Of waar je blij bent met hoe “goed” je bent/doet. Door compassie met jezelf te ontwikkelen zet je jezelf niet boven anderen, je kunt voor anderen immers net zo compassievol zijn als voor jezelf. 
Wetenschappelijk onderzoek toont keer op keer dat mensen die veel zelfcompassie hebben, ook veel compassie voor anderen hebben. In veel gevallen zou je zelfs kunnen zeggen: “Het meest vriendelijke, en meest behulpzame, wat je voor de mensen om je heen kunt doen is je zelfcompassie versterken”.

Jazeker. Zowel op het gebied van psychologie, psychiatrie als neurowetenschappen is onderzoek naar de effecten van meditatie, mindfulness, vriendelijkheid en (zelf-) compassie in volle gang. Dat onderzoek staat nog in de kinderschoenen maar de resultaten zijn ronduit verbluffend; dit werkt. De trainingen die het Centrum voor Meditatie aanbiedt zijn gebaseerd op Boeddhistische psychologie die al zo’n 2500 jaar oud is. Met de steun van Westerse wetenschap kunnen trainingen in bv zelfcompassie geïntegreerd worden in een Westerse samenleving. Mindfulnesstraining wordt vaak al vergoed bij klachten over te veel stress, en ook de zelfcompassietraining beweegt in die richting. De 8-weekse MSC-training is ontwikkeld door twee Amerikaanse wetenschappers (K. Neff en C. Germer). In verschillende Europese landen lopen projecten om meditatie op te nemen in bv het curriculum van scholen, verzorgingstehuizen of reintegratieprojecten van gevangenissen.